İlim ve mücadele ile geçen bir ömür: Hurşid Ahmed
Pakistanlı tanınmış İslâm iktisatçısı, siyasetçi ve fikir adamı Prof. Dr. Hurşid Ahmed (93), uzun bir hastalığın ardından 13 Nisan Pazar günü İngiltere’nin Leicester kentinde vefat etti.
İslamabad Politika Çalışmaları Enstitüsü ve Birleşik Krallık İslâmî Vakfı’nın Kurucusu ve Başkanı olan Hurşid Ahmed’in cenazesi Leicester’da defnedildi.
Hurşid Ahmed kimdir?
23 Mart 1932’de o dönem İngiliz sömürgesindeki Delhi’de doğan Ahmed, parlak kariyeri boyunca önemli görevlerde bulundu; Pakistan’ın üst meclisi olan Senato’ya üç kez üye seçildi, ülkenin Planlama Komisyonu başkan yardımcısı olarak görev yaptı ve İslâmî edebiyat, ekonomi ve sosyal konular üzerine çok sayıda kitabın yazarı oldu.
1947’de Hindistan’ın bölünmesinden sonra 1948’in başında ailesiyle birlikte Pakistan’a göç ederek Lahor’a yerleşti.
1949’da işletme ve ekonomi okumak üzere daha sonra üniversiteye dönüşen saygın Devlet Koleji’ne kaydoldu.
Ahmed, 1962 yılında Karaçi Üniversitesi’nden ekonomi alanında yüksek lisans derecesi aldı ve doktora derecesi almak için İngiltere’ye gitti ve 1968 yılında Leicester Üniversitesi’nden mezun oldu.
1970 yılında Leicester Üniversitesi tarafından kendisine eğitim alanında fahri doktora unvanı verildi ve aynı yıl çağdaş felsefe öğretmek üzere buradaki felsefe bölümüne katıldı.
Malaya ve Loughborough Üniversiteleri dâhil önde gelen enstitülerden eğitim, edebiyat ve İslâmî ekonomi alanlarında fahri doktora ünvanı alan Ahmed, İngiltere’nin Leicester kentinde İslâm Vakfı’nı (The Islamic Foundation) kurdu. Vakıf, 20. yüzyılın sonlarında İngiltere’nin Müslüman topluluğunda eğitim ve medeni gelişimde önemli bir rol oynadı.
Pakistan’ın başkenti İslamabad’da Siyasî Çalışmalar Enstitüsü yönetiminde bulundu.
1950’lerde ülkenin en büyük öğrenci örgütü olan İslâmî Cemiyet-i Talebe’nin iki dönem boyunca başkanlığını yaptı ve 2015’e kadar yaklaşık yirmi yıl boyunca ülkenin ana akım dinî-politik partisi olan Mevlânâ Ebu’l-A’lâ Mevdûdî’nin kurduğu Cemaat-i İslâmî Partisi’nin başkan yardımcısı olarak görev yaptı.
İslamabad merkezli kamu politikaları üzerine bir düşünce kuruluşu olan Politika Çalışmaları Enstitüsü’nün kurucu üyesi olan Ahmed, bir dönem Pakistan’da Federal Planlama, Kalkınma ve İstatistikten Sorumlu Bakan ve Senato üyesi olarak uzun süre görev yaptı.
İslâm ekonomisi alanındaki çalışmaları İslam ekonomi hukukunun gelişmesine katkı sağladı.
Tunuslu siyasetçi ve mütefekkir Râşid Gannûşî, İngiltere’deki sürgün yıllarında Ahmed’den faydalanmış ve çok etkilenmişti. Sudanlı siyasetçi ve düşünür Hasan Turâbî de Ahmed’in Afrika’yla bir başka bağlantısıydı.
Ayrıca yaklaşık yirmi yıl boyunca, saygın bir İslâmî dergi olan Tercümanü’l-Kur’ân’ın editörlüğünü yaptı.
Çalışmaları uluslararası alanda tanınan Ahmed, 1990 yılında saygın Kral Faysal Uluslararası Ödülü’ne, 2011 yılında ise Pakistan’ın en yüksek sivil ödülü olan Nişan-ı İmtiyaz’a (Mükemmellik Nişanı) layık görüldü.
Mirası
Profesör Hurşid Ahmed (1932-2025), İslam âlimi, ekonomisti ve siyasî figürü olarak İslam düşüncesini, ekonomisini ve kamu politikasını küresel çapta şekillendiren derin bir miras bıraktı.
Başarılı bir yazar, öğretim görevlisi ve politika danışmanı olan Profesör Ahmed’in etkisi, İslâm dünyasının muhtelif köşelerine kadar uzandı. Yazıları ve girişimleri modern İslâm ekonomi teorisini şekillendirmeye yardımcı oldu ve dünya çapında sayısız öğrenciye, akademisyene ve aktiviste ilham verdi.
70’ten fazla kitabı İngilizce ve Urduca dillerinde yazan ve editörlüğünü yapan Ahmed, İslâmî ilimlere geniş katkılarda bulundu. İslam ekonomisinin gelişimine olan katkıları nedeniyle Ahmed, İslâmî Kalkınma Bankası Ödülü ve İslâmî Finans La-Riba Ödülü gibi birçok ödül kazandı.
Ahmed’in Türkçeye kazandırılan “İslâm’da Kadın ve Aile Hayatı”, “Batı Uygarlığı ve İslâm”, “Kur’ân’ın Öngördüğü Dünya” ve “İslâm Ekonomisi ve Sosyal Güvenlik Sistemi” adlı kitapları da bulunuyor.